کد مطلب:369417 جمعه 22 بهمن 1395 آمار بازدید:371
»»» فهرست کتاب
صحیفه اعجاز کلامی امام سجاد علیه السلام
از آنجائی كه دعاء روح و مخ عبادت [5] و افضل آنها بعد از قرائت قرآن بوده [6] و در نزد خدا مقامی است كه فقط با دعا بدست می‌آید [7] ، لذا در میان عبادات دعاء در نزد امام سجاد (ع) جایگاه ویژه‌ای دارد. علاوه بر این؛ ایشان در مجموعه دعاهای خود معارف الهی را با استدلال كامل، به صورتی دلنشین مطرح كرده‌اند و از حالت استدلال‌های خشك فلسفی و علمی خارج نموده‌اند. و ما مفتخریم كه مجموعه دعاهای ایشان به صورت یك معجزه كلامی و علمی در قالب صحیفه سجادیه در اختیار ما قرار گرفته است. [8] . در فصاحت صحیفه سجادیه «ابن‌شهرآشوب» نقل می‌كند كه در بصره نزد دانشمند سخنوری از فصاحت صحیفه سجادیه سخن به میان آمد. او گفت از من بخواهید تا مانند آن را برای شما املاء كنم. قلم به دست گرفت و سر به زیر افكند ولی دیگر سر بلند نكرد تا آنكه از دنیا رفت. [9] . اگر چه به قول سید علیخان، صاحب شرح مفصل صحیفه، او از دنیا رفت چون از حد خود تجاوز كرد و مبتلا به خشم و غضب الهی شد [10] ، لكن عجز مقابله با آن دریای مواج علوم و معارف نیز انسان را از خود بیخود می‌كند. به گفته خواجه نصیرالدین طوسی: «برای خواص معجزه قولی و برای عوام معجزه فعلی طاعت آورتر و تسلیم بخش‌تر می‌باشد.» [11] . به قول علامه حسن زاده آملی معجزه كلامی و قولی برقرار و دائمی است. [12] همانگونه كه جد بزرگوارش امیرالمؤمنین (ع) در كنار معجزات فعلی و جسمانی، معجزه جاودان كلامی و قولی همانند نهج‌البلاغه را به جهان علم و دانش ارزانی داشتند. به قول بزرگان اگر امثال این كلمات از آن حضرت به ما نرسیده بود، انسان نمی‌دانست چگونه با خدا تكلم نماید. [13] لذا ابن‌شهرآشوب احتمال داده است كه صحیفه از آسمان به رسول خدا (ص) نازل شده و چون به دست امام سجاد (ع) ظهور پیدا كرد، به ایشان منسوب شده است. [14] . فاضل اختری معتقد است ادعیه امام سجاد (ع) بر سایر ادعیه معصومین (ع) امتیاز دارد. زیرا در آن فنون تضرع و اظهار تذلل و مسكنت در درگاه الهی به نحوی است كه در غیر آن وجود ندارد. و آن را مزیت و خصوصیتی از خداوند برای امام سجاد(ع) می‌داند همان گونه كه شجاعت در امیرالمؤمنین و امام حسین (ع) از ویژگی‌های الهی آن حضرات می‌باشد. [15] . گرچه مرحوم سید محسن عاملی بعد از نقل كلام ایشان در آن اشكال وارد كرده است [16] ، لكن می‌شود گفت هر یك از ائمه (ع) به طریق خاصی می‌توانستند امر امامت و ولایت را به عرصه ظهور برسانند و شرائط برای ظهور و بروز یكی از اوصاف وجودی آنان فراهم می‌شد كه برای امام سجاد (ع) این ویژگی در آن شرائط خاص حاصل شده است. این كلمات و دعاهای نورانی، علماء و دانشمندان و ادباء و فصحاء از مذاهب دیگر را نیز به شگفتی آورده است كه در این میان سخن طنطاوی از همه معروف‌تر است كه می‌گوید: «بدبختی برای جهان اهل سنت است كه تاكنون از چنین گنجینه‌ای آگاه نبوده‌اند.»